Gây tê tủy sống để phẫu thuật lấy nhân tủy của cột sống thắt lưng

Bài viết được sự tư vấn chuyên môn của Bác sĩ Chuyên khoa II Tô Văn Thái – Bác sĩ Khoa Cấp cứu – Hồi sức cấp cứu – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Pylora Hải Phòng. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là một căn bệnh khá phổ biến ở người lớn. Gây tê tủy sống là phương pháp gây mê được áp dụng khi bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có chỉ định phẫu thuật.

1. Phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng.

Đĩa đệm cột sống được cấu tạo bởi nhân nhầy, hình khuyên và đỉnh sụn. Đĩa đệm có khả năng đàn hồi giúp giảm chấn động đến các thân đốt sống. Thoát vị đĩa đệm cột sống là tình trạng nhân keo của đĩa đệm bị vỡ ra khỏi vị trí bình thường trong vòng bao xơ, chèn ép vào rễ thần kinh và tủy sống. Hai vị trí thoát vị đĩa đệm thường gặp nhất là ở đốt sống cổ và đốt sống thắt lưng. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là căn bệnh khá phổ biến ở người trưởng thành, đặc biệt là lứa tuổi 30-50. . Vị trí thoát vị thường ở L4-L5 và S1 vì hai đĩa đệm này là bản lề vận động chính của cột sống. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng như chấn thương, chơi thể thao tác động mạnh, béo phì làm tăng áp lực lên đĩa đệm, lão hóa, thoái hóa khớp, thoái hóa cột sống. Ở người cao tuổi,… Một số người do đặc thù công việc phải ngồi một chỗ trong nhiều giờ, tình trạng này kéo dài nhiều năm cũng sẽ làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

Bệnh nhân thoái hóa đốt sống lưng thường tiến triển theo hai giai đoạn. Ở giai đoạn cấp tính, người bệnh sẽ bị đau lưng khi bị chấn thương hoặc gắng sức. Cơn đau tái phát khi gắng sức tương tự. Tại thời điểm này, vành khuyên hoặc đĩa đệm có thể nhô ra phía sau, nhưng vành khuyên chưa bị hư hại. Ở giai đoạn chèn ép rễ, người bệnh xuất hiện các cơn đau lan xuống cẳng chân, đau khi đi, đứng, hắt hơi, rặn,… Khi nghỉ ngơi, các triệu chứng trên giảm dần. Lúc này, vòng đệm đã bị đứt, một phần hoặc toàn bộ nhân nhầy bị tụt trở lại gây chèn ép vào rễ thần kinh. Về điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thì áp dụng điều trị nội khoa bằng thuốc giảm đau chống viêm NSAIDs, thuốc chống co thắt, corticoid và phục hồi chức năng khi bao đĩa đệm chưa bị rách. Mục đích điều trị là giúp người bệnh giảm đau, phục hồi chức năng vận động, tạo điều kiện giúp đĩa đệm thoát vị co lại, giảm chèn ép dây thần kinh. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng được chỉ định phẫu thuật khi:

• Điều trị nội khoa 5-8 tuần mà bệnh không tiến triển
• Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng gây chèn ép thần kinh cấp tính
• Thoát vị đĩa đệm gây rách bao, thoát vị di

Ngoài ra, một số dạng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cần can thiệp ngoại khoa khẩn cấp như: Thoát vị đĩa đệm gây đau quá mức, thoát vị đĩa đệm gây liệt hoặc gây hội chứng đuôi ngựa,… Hai phương pháp phẫu thuật lấy nhân tủy cột sống thắt lưng. , đang được áp dụng phổ biến hiện nay, đó là: dùng kính vi phẫu để bóc tách nhân đệm và lấy nhân tủy răng qua nội soi.

2. Gây tê tủy sống phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng.

2.1. Chỉ định gây tê tủy sống trong phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng.

Gây tê tủy sống là kỹ thuật gây tê vùng được thực hiện bằng cách tiêm thuốc gây tê cục bộ vào khoang dưới nhện để ức chế tạm thời dây thần kinh dẫn truyền qua tủy sống nhằm đáp ứng yêu cầu gây tê và giảm đau trong phẫu thuật. Gây tê tủy sống là phương pháp gây mê được áp dụng khi bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có chỉ định phẫu thuật. Gây tê tủy sống không được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Bệnh nhân từ chối thực hiện phương pháp; Bệnh nhân bị dị ứng với thuốc tê hoặc bị nhiễm trùng vùng kim tiêm.
• Bệnh nhân không đủ thể tích tuần hoàn, sốc; rối loạn đông máu nặng hoặc ngưng thuốc chống đông không đủ.
• Bệnh nhân bị hẹp van hai lá, hẹp van động mạch chủ hoặc tăng áp lực nội sọ.

2.2. Chuẩn bị tiến hành gây tê tủy sống trong phẫu thuật lấy nhân thoát vị cột sống thắt lưng

Việc gây tê tủy sống sẽ do bác sĩ, y tá chuyên khoa Gây mê hồi sức thực hiện. Các phương tiện, thiết bị cần thiết để gây mê, gây mê bao gồm:

• Kim tiêm các cỡ, găng tay, gạc vô trùng, pince, cồn sát trùng, khăn lỗ vô trùng, kim gây tê tủy sống các cỡ.
• Thuốc tê tại chỗ: bupivacain, levobupivacain, ropivacain,… có thể phối hợp với các thuốc thuộc nhóm morphin (morphin từ 100-300mcg; fentanyl 25-50 mcg; sulfentanil 2,5-5mcg,…). Liều dùng của thuốc được bác sĩ tính toán dựa trên cân nặng, chiều cao, thể trạng của bệnh nhân, trong đó: Bupivacain được dùng với liều lượng từ 5 – 12mg; Levobupivacain từ 5-12mg; Ropivacain liều từ 5-20mg,… Giảm liều đối với bệnh nhân trên 60 tuổi, thiếu máu, có thai.

Ngoài ra, để đảm bảo an toàn trong quá trình gây mê và phẫu thuật, cần có các phương tiện hồi sức (nguồn oxy, bóng Ambu, máy sốc điện, máy hút, ..), thuốc hồi sức tuần hoàn. (tiêm truyền, adrenalin, ephedrin, …) và thuốc chống co giật (như barbituric, benzodiazepin, thuốc giãn cơ, intralipid 10 – 20%, …). Về phía bệnh nhân, để chuẩn bị cho khởi mê. Với phương pháp gây tê tủy sống, bác sĩ sẽ thăm khám trước khi phẫu thuật, giải thích để bệnh nhân hợp tác khi thực hiện. Vùng gây tê sẽ được làm sạch trước khi phẫu thuật. Bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân sử dụng thuốc an thần từ đêm trước khi phẫu thuật nếu cần thiết.

2.3. Các bước tiến hành gây tê tủy sống mổ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Để chống tụt huyết áp, bệnh nhân sẽ được đặt đường truyền tĩnh mạch, truyền dịch với liều 5-10ml / kg (đối với người lớn). Có 2 vị trí thường được áp dụng để gây tê tủy sống, đó là:

• Tư thế ngồi: người bệnh ngồi cong lưng, đầu cúi, cằm tựa vào ngực, hai chân duỗi thẳng trên bàn mổ hoặc để chân trên ghế.
• Tư thế nằm: người bệnh nằm nghiêng, lưng cong, gối sát bụng, cằm tựa vào ngực.

Các bước gây tê tủy sống để mổ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng bao gồm:

• Bác sĩ gây mê (hoặc điều dưỡng viên) đội mũ, đeo khẩu trang, rửa tay, mặc quần áo và găng tay vô trùng. Sát trùng vết đâm ba lần bằng dung dịch sát trùng, sau đó dùng khăn giấy vô trùng che lại.
• Gây tê giữa hoặc bên có thể được lựa chọn. Nếu gây tê ở đường giữa, bác sĩ sẽ đưa kim vào khoảng giữa hai đốt sống, vị trí chọc sẽ tùy thuộc vào phẫu thuật cao hay thấp, thường ở vị trí L2-L3 đến L4-L5. Nếu gây tê đường bên, bác sĩ sẽ tiến hành chọc kim cách đường giữa 1-2cm, hướng mũi kim vào giữa, lên trên, ra ngoài.

• Bác sĩ chọc cạnh vát của kim gây tê song song với cột sống của bệnh nhân. Chèn kim cho đến khi cảm thấy mất sức cản khi kim xuyên qua màng cứng. Nếu có dịch não tủy, xoay góc xiên của kim về phía đầu bệnh nhân và tiêm thuốc tê.

Trong quá trình gây mê phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn như ý thức, huyết áp, nhịp tim, điện tim, độ bão hòa oxy mao mạch; mức độ phong tỏa cảm giác và vận động, cũng như tác dụng không mong muốn của gây tê tủy sống.

3. Những biến chứng có thể xảy ra khi chọc dò tủy sống lấy nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.

3.1. Các biến chứng do thuốc gây ra và điều trị

• Thuốc tê thế hệ mới có độ an toàn cao, hiếm khi xảy ra dị ứng, sốc phản vệ. Tuy nhiên, sốc phản vệ luôn là một phản ứng cần cảnh giác, nếu người bệnh có dấu hiệu sốc phản vệ, bác sĩ sẽ lập tức dừng thuốc và thực hiện phác đồ chống sốc phản vệ.
• Nếu tiêm nhầm thuốc mê vào mạch máu, gây ngộ độc, bác sĩ sẽ lập tức ngừng thuốc mê, dùng thuốc chống co giật, tiến hành hồi sức hô hấp và tuần hoàn. Truyền tĩnh mạch nếu ngộ độc thuốc tê tại chỗ Bupivacain hoặc Ropivacain.

3.2. Biến chứng do kỹ thuật gây tê tủy sống và cách xử trí

• Hạ huyết áp, nhịp tim chậm: Điều trị bằng thuốc vận mạch (ephedrin, adrenalin,…), atropin và truyền dịch hồi sức.
• Đau đầu: Bệnh nhân được giữ bất động, truyền dịch, dùng thuốc giảm đau, vá màng cứng bằng máu tự thân (Blood Patch).
• Buồn nôn và nôn: Huyết áp của bệnh nhân được kiểm soát chặt chẽ và sử dụng thuốc chống nôn.
• Bí tiểu: Bác sĩ sẽ chỉ định chườm ấm và đặt ống thông bàng quang nếu cần thiết.
• Gây mê tủy sống toàn thân: Nếu bệnh nhân có các triệu chứng của gây mê tủy sống toàn thân, toàn bộ ê-kíp gây mê và phẫu thuật sẽ tích cực tiến hành hồi sức hô hấp và tuần hoàn.

Các biến chứng khác có thể xảy ra khi gây tê tủy sống bao gồm tụ máu quanh tủy sống, chấn thương tủy sống, hội chứng ngựa cauda, ​​viêm não màng não,… Tùy từng trường hợp mà các bác sĩ sẽ tiến hành hội chẩn. , thăm dò để điều trị thích hợp. Nếu gây tê tủy sống không thành công, ê-kíp gây mê sẽ chuyển sang phương pháp gây mê khác. Gây tê tủy sống là kỹ thuật gây mê thường quy được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Pylora. Theo đó, quy trình gây tê tủy sống tại Pylora được thực hiện bài bản, đúng quy trình bởi đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, máy móc hiện đại. Nhờ đó, các biến chứng sau khi gây mê và phẫu thuật luôn được hạn chế đến mức tối đa. Bác sĩ Thái có hơn 34 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực gây mê – hồi sức cấp cứu và hiện đang là bác sĩ. Bác sĩ Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Pylora, Hải Phòng. Nếu có nhu cầu khám bệnh bằng các phương pháp hiện đại, hiệu quả cao tại Pylora, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY.

Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm PYLORA

Địa chỉ : Số 22, Đường 34, Phường An Phú, Quận 2, TPHCM

Hotline: 0909 400 649

Email : info@PyLoRa.com

>>XEM THÊM: Chấm Dứt Nỗi Đau Thoát Vị Đĩa Đệm Với Bộ Đôi Dược Thảo PyLoDisk Từ Mỹ

Nguồn: PyLoDisk.Com